W dniach 27–28 czerwca 2018 r. na terenie Akademii Sztuki Wojennej w Warszawie-Rembertowie odbył się VIII Krajowy Zjazd Delegatów Związku Sybiraków, na który przybyło 127 delegatów (na 135 uprawnionych) oraz zaproszeni goście. W kościele garnizonowym parafii wojskowej pw. o. Rafała Kalinowskiego odprawiona została msza święta w intencji wszystkich, którzy przeszli gehennę Syberii.

W uroczystym rozpoczęciu 27 czerwca wzięli udział szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, wicedyrektor Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego ZUS Ewa Nurzyńska, Artur Błoński z Biura Wojewody Mazowieckiego oraz rektor-komendant Akademii Sztuki Wojennej gen. bryg. dr inż. Ryszard Parafianowicz.

Po uroczystym wprowadzeniu pocztów sztandarowych Zarządu Głównego i Oddziałów Związku Sybiraków zebrani wysłuchali Hymnu Sybiraków. Minutą ciszy uczczono członków stowarzyszenia zmarłych od poprzedniego Krajowego Zjazdu Delegatów ZS. Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Kordian Borejko powitał przybyłych gości.

Ceremonię wręczenia odznaczeń rozpoczęło odznaczenie Marii Stankiewicz z Oddziału Warszawskiego ZS Złotym Krzyżem Zasługi, przyznanym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę za wkład w działalność społeczną i charytatywną oraz w edukację patriotyczną młodzieży. Odznaczenie w imieniu prezydenta RP wręczył szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Następnie Jan Józef Kasprzyk uhonorował w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny medalem Pro Patria Halinę Bieniakońską-Żak (Oddział Warszawski ZS), Aleksandra Hreczechę i Romualda Karczewskiego (Oddział ZS w Jeleniej Górze) oraz Henryka Skirgajłę (Oddział ZS w Puławach).

W swoim przemówieniu szef UdsKiOR, nawiązując do Hymnu Sybiraków, podkreślił wkład zesłańców Sybiru w działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości, ich trud i poświęcenie aż do najwyższej ofiary, jaką było życie oddane na Syberii w imię ojczyzny. Przypadające w tym roku rocznice stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości i 90-lecia powstania Związku Sybiraków wiążą się więc ściśle ze sobą. Jan Józef Kasprzyk przypomniał ważną dla obu tych wydarzeń postać marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, u którego pobyt na zesłaniu ukształtował nieugiętą postawę i wolę walki. To właśnie na Syberii stał się orędownikiem idei, że „być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo”. Nie trzeba przypominać roli marszałka w odzyskaniu przez państwo polskie wolności i suwerenności. Józef Piłsudski przyczynił się także do powołania w 1928 r. Związku Sybiraków, w którym otrzymał legitymację członkowską z numerem 1. Szef Urzędu wyraził nadzieję, że państwo polskie choć w symboliczny sposób, bo nie można wycenić i zrekompensować poniesionych krzywd, utraty najbliższych i zdrowia, zadośćuczyni poniesionym przez zesłanych na Syberię i do Kazachstanu cierpieniom.

W imieniu prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Gertrudy Uścińskiej wicedyrektor Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego Ewa Nurzyńska odczytała list skierowany do uczestników Krajowego Zjazdu Delegatów Związku Sybiraków, w którym prezes ZUS zapewniła o rzetelnym podejściu pracowników zakładu do rozpatrywania wniosków Sybiraków o przyznanie uprawnień osoby represjonowanej i traktowaniu każdej sprawy indywidualnie.

Słowo do zebranych skierował również w imieniu wojewody mazowieckiego Artur Błoński.

Na zakończenie części oficjalnej prezes Zarządu Głównego ZS Kordian Borejko odznaczył Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków dwoje członków założycieli stowarzyszenia: Zofię Koreywo-Prusakowską i Grzegorza Nawarycza oraz zasłużoną, wspierającą działalność Komisji Socjalnej Sybiraczkę zamieszkałą obecnie w Stanach Zjednoczonych Ewę Wysocką.

Następnie w tym dniu i kolejnym delegaci Oddziałów Związku z całej Polski obradowali nad kierunkami działań stowarzyszenia w następnej kadencji, zgłoszonymi wnioskami i uchwałami. Ustępujący prezes Kordian Borejko i skarbnik Henryk Olejnik przedstawili sprawozdania z działalności merytorycznej i finansowej Zarządu Głównego, a przewodniczący Głównej Komisji Rewizyjnej Roman Janik i przewodniczący Głównego Sądu Koleżeńskiego Tadeusz Rymaszewski zaprezentowali działania podejmowane w VII kadencji przez kierowane przez nich organy Związku. Delegaci VIII Krajowego Zjazdu udzielili Zarządowi Głównemu absolutorium.

W dniu 28 czerwca przeprowadzone zostały wybory do władz Związku. Wybrano 21-osobowy Zarząd Główny, na którego czele ponownie stanął Kordian Borejko (Oddział ZS w Gdańsku), 5-osobową Główną Komisję Rewizyjną z przewodniczącym Ryszardem Greszczykiem (Oddział ZS w Zielonej Górze) oraz 7-osobowy Główny Sąd Koleżeński z przewodniczącym Tadeuszem Rymaszewskim (Oddział ZS w Białymstoku).

Autor: Beata Żyłkowska

Od wspólnego odśpiewania hymnu państwowego rozpoczął się przy symbolicznej mogile Sybiraków z parafii pw. św. Rocha w Jasienicy I Marsz Pamięci Sybiru na Ziemi Ostrowskiej. Patronat honorowy nad tą uroczystością objął wójt gminy Ostrów Mazowiecka Waldemar Brzostek, a organizatorem była społeczność Publicznej Szkoły Podstawowej im. Zesłańców Syberyjskich w Kalinowie. W wydarzeniu tym, które odbyło się 21 czerwca 2018 r., wzięli jeszcze dość licznie udział sami Sybiracy oraz ich rodziny. Przybyli oni m.in. z Warszawy na czele z prezesem Zarządu warszawskiego Oddziału Związku Sybiraków Stanisławem Sikorskim, z Ostrołęki na czele z prezesem Lidią Załuską oraz wiceprezesem Jerzym Siwkiem. Oba Oddziały wystawiły też swoje poczty sztandarowe. Nie zabrakło także miejscowych Sybiraków. Z ostrowskiego Koła w Marszu udział wzięli Mirosław Tomasik, Halina Subda i Stanisława Baranowska.

Po wspólnej modlitwie za zmarłych na „nieludzkiej ziemi” zesłańców Sybiru poprowadzonej przez ks. kanonika Piotra Kapelańskiego, proboszcza jasienickiej parafii, złożono na mogile Sybiraków wiązanki kwiatów i zapalono znicze. W I Marszu Pamięci oprócz Sybiraków wzięli też udział zaproszeni gości, m. in. w imieniu ministra cyfryzacji i posła na Sejm Marka Zagórskiego Justyna Pętkowska – kierownik biura poselskiego, Marian Krupiński – radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego, Marcin Grabowski – dyrektor Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, wizytator Jolanta Godlewska z Delegatury w Ostrołęce Kuratorium Oświaty w Warszawie, starosta ostrowski Zbigniew Kamiński, wójt gminy Ostrów Mazowiecka Waldemar Brzostek, przewodniczący Rady Gminy Sylwester Rozumek z radnymi Marianem Kacprzakiem i Krystyną Kacpurą, bryg. Janusz Iwanowski – komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej, Danuta Umińska – prezes Oddziału Powiatowego TPD w Ostrowi Mazowieckiej, Waldemar Pałys – przewodniczący Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Ostrowi Mazowieckiej, delegacja Związku Piłsudczyków RP z Ostrowi Mazowieckiej – Alina Rytelewska i Kazimierz Duda, Cecylia i Jan Elceserowie – chrzestni sztandaru szkoły, właściciele miejscowej firmy ELKOPOL, dyrektorzy szkół gminnych Marta Kamińska, Edward Urbanowski, Jacek Stachacz, Henryk Fidura i Leszek Szulkowski, Agnieszka Kosewska – dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Ostrowi Mazowieckiej z siedzibą w Nagoszewie, Stefan Matys – sołtys wsi Kalinowo oraz przyjaciele szkoły Ireneusz Malec i Andrzej Mierzwiński, harcerze z 21 DH „Plejady” z Komorowa z drużynową pwd. Małgorzatą Szyszkowską i 29 drużyny „Pogodni” z Ostrowi Mazowieckiej z drużynową phm. Grażyną Dudą.

Wśród pocztów sztandarowych znalazły się sztandary Sybiraków, OSP w Kalinowie, szkół średnich z Ostrowi Mazowieckiej, szkół podstawowych z gminy Ostrów Mazowiecka oraz Szkoły Podstawowej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Czerwinie. Ogółem w uroczystości wzięło udział 20 pocztów sztandarowych.

Mszę świętą w intencji zmarłych i żyjących Sybiraków pod przewodnictwem ks. bp. Janusza Stepnowskiego, ordynariusza diecezji łomżyńskiej, odprawili ks. dr Jan Okuła – dziekan dekanatu WNMP w Ostrowi Mazowieckiej, ks. kanonik Piotr Kapelański – proboszcz parafii pw. św. Rocha w Jasienicy oraz ks. dr Marek Chrzanowski – wikariusz tutejszej parafii. W homilii ksiądz biskup podkreślił znaczenie pamięci wydarzeń i ludzi z historii naszej ojczyzny, szczególnie w 100. rocznicę jej niepodległości.

Po mszy świętej wszyscy uczestnicy Marszu w szyku pod ochroną policji, OSP w Kalinowie oraz ratowników medycznych przemaszerowali na odcinku Jasienica–Kalinowo. Pomimo upału wszyscy podążali ramię w ramię – 90-letni Sybiracy, duchowni na czele z księdzem biskupem, władze, poczty sztandarowe, młodzież, dzieci oraz okoliczni mieszkańcy. Z biało-czerwonymi chorągiewkami manifestowali pamięć Sybiru i swój patriotyzm.

Przemarsz zakończył się przy pomniku Zesłańców Syberyjskich Ziemi Ostrowskiej, znajdującym się przy szkole w Kalinowie. Tu odczytany został apel pamięci i złożone wiązanki kwiatów od uczestników Marszu. Posadzono też przy tej okazji Drzewo Pamięci Sybiru w ramach realizowanej przez szkołę ogólnopolskiej akcji pod hasłem „Drzewa Pamięci… Drzewa Wspomnień…”. Aktu posadzenia drzewa oraz odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonali wspólnie ks. bp Janusz Stepnowski, wójt Waldemar Brzostek oraz dyrektor szkoły Adam Jabłonka.

Dalsza część uroczystości odbyła się w remizie OSP w Kalinowie. Były tu wystąpienia gości oraz koncert pieśni sybirackich i patriotycznych w wykonaniu uczniów szkoły oraz zespołu Kwiaty Polskie z Chmielewa.

Marsz zakończył się wspólną grochówką przygotowaną przez rodziców oraz zakład ELKOPOL, zwiedzaniem izby pamięci szkoły oraz wpisami gości do Księgi Pamiątkowej szkoły.

I Marsz Pamięci Sybiru na Ziemi Ostrowskiej zgromadził ponad 200 uczestników. Była to głównie młodzież z okolicznych szkół, mieszkańcy parafii oraz Sybiracy i ich rodziny. Uczestnicy w szczególny sposób, poprzez swoją drogę i trud, mogli uczcić pamięć Golgoty Wschodu. Zamanifestowali także swoje postawy współczesnego patriotyzmu w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Symboliczna mogiła Sybiraków na cmentarzu parafialnym w Jasienicy, wartę honorową pełnią harcerki z 21 DH „Plejady” z Komorowa oraz członkowie Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej z Kalinowa

Przed symboliczną mogiłą Sybiraków na cmentarzu parafialnym w Jasienicy (od lewej): starosta ostrowski Zbigniew Kamiński, prezes Zarządu Oddziału Warszawskiego ZS Stanisław Sikorski, dyrektor Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce Marcin Grabowski, dyrektor szkoły Adam Jabłonka, wójt gminy Ostrów Mazowiecka Waldemar Brzostek, przewodniczący Rady Gminy Ostrów Mazowiecka Sylwester Rozumek

Poczet sztandarowy Publicznej Szkoły Podstawowej im. Zesłańców Syberyjskich w Kalinowie – Karol Mioduszewski, Natalia Rafalik, Paulina Gwardiak

Poczet sztandarowy Oddziału Warszawskiego ZS – Czesław Czarkowski, Leon Zujko, Mieczysław Koralewicz, podczas mszy świętej w kościele w Jasienicy

Przemarsz przez miejscowość Kalinowo, szyk prowadzi komendant OSP w Kalinowie Krzysztof Radwański

Poczty sztandarowe przed pomnikiem poświęconym Sybirakom ziemi ostrowskiej przy Szkole w Kalinowie

Delegacja uczestników Marszu – uczennica  Emilia Dąbkowska, wójt Waldemar Brzostek, dyrektor szkoły Adam Jabłonka – składa wiązankę kwiatów i znicz na pomniku poświęconym Sybirakom ziemi ostrowskiej przy Szkole w Kalinowie

Przedstawiciele Oddziału Związku Piłsudczyków RP w Ostrowi Mazowieckiej – por. zw. Alina Rytelewska i por. zw. Kazimierz Duda przed pomnikiem poświęconym Sybirakom ziemi ostrowskiej przy Szkole w Kalinowie

Sadzenie Drzewa Pamięci Sybiru. Aktu posadzenia drzewa oraz odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonali wspólnie ks. bp Janusz Stepnowski, wójt Waldemar Brzostek oraz dyrektor szkoły Adam Jabłonka

W pierwszym rzędzie (od prawej): ks. prałat dr Jan Okuła –  dziekan dekanatu i proboszcz parafii WNMP w Ostrowi Mazowieckiej, bp Janusz Stepnowski – ordynariusz diecezji łomżyńskiej, ks. kanonik Piotr Kapelański – proboszcz parafii pw. św. Rocha w Jasienicy, Mirosław Tomasik – Sybirak, sekretarz Zarządu Koła ZS w Ostrowi Mazowieckiej

W pierwszym rzędzie (od lewej): Sylwester Rozumek – przewodniczący Rady Gminy Ostrów Mazowiecka, Waldemar Brzostek – wójt gminy Ostrów Mazowiecka, Marcin Grabowski – dyrektor Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, Justyna Pętkowska – kierownik biura poselskiego Marka Zagórskiego, ministra cyfryzacji, Marian Krupiński –  radny Sejmiku Woj. Mazowieckiego

Przemawia Waldemar Brzostek – wójt gminy Ostrów Mazowiecka

Absolwentka naszej szkoły Agnieszka Krupa i chór szkolny w repertuarze o treści sybirackiej

Zespół „Kwiaty Polskie” z Chmielewa w koncercie pieśni patriotycznych

Autor: Adam Jabłonka, dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej im. Zesłańców Syberyjskich w Kalinowie

„Sybiracy…, należą do grona męczenników XX w. i patrząc oczami wiary, możemy szukać ich w niebie i nie tylko modlić się za nich, ale także do nich, prosząc o wstawiennictwo”. W takich słowach zwrócił się 19 czerwca 2018 r. do zebranych przy pomniku Ofiar Stalinizmu diecezjalny duszpasterz gorzowskiego Oddziału Związku Sybiraków ks. kanonik Henryk Jacuński.

Jak co roku pod koniec czerwca upamiętniamy wydarzenie historyczne – trzecią i czwartą deportację Polaków na Syberię, które odbyły się w czerwcu 1940 i 1941 r.

Przedstawiciele gorzowskiego Oddziału i Koła Związku Sybiraków na czele z prezes Marią Dratwińską oraz uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 im. Szarych Szeregów mieli zaszczyt gościć kurator Ewę Rawę, poczty sztandarowe wraz z nauczycielami i uczniami gorzowskich szkół, a także członków zaprzyjaźnionych organizacji kombatanckich i instytucji edukacyjnych. Uroczystość została zorganizowana z wielu powodów, jednym z nich jest łączenie pokoleń, propagowanie wśród młodych ludzi wiedzy historycznej i wrażliwości, a także świadomości, że nie żyjemy „tu i teraz”, tylko wyrastamy z pewnego fundamentu, jakim jest historia naszego narodu… Ten cel Sybiracy podkreślają w czasie każdego spotkania z młodzieżą. Jest to chyba ich zadanie i można śmiało powiedzieć – misja.

Serdecznie dziękujemy Sybirakom i wszystkim gościom, którzy przyjęli nasze zaproszenie i uświetnili swoją obecnością tę uroczystość. `

Kapelan ks. Henryk Jacuński w modlitwie w intencji zesłańców Sybiru. Wartę honorową przy pomniku Ofiar Stalinizmu pełnią harcerze

Poczty sztandarowe współpracujących z gorzowskim Kołem ZS szkół

Grupa Sybiraków podczas uroczystości

Autor: Joanna Golec

8 czerwca 2018 r. w Archiwum Państwowym w Przemyślu odbyła się na zaproszenie dyrekcji i pracowników Archiwum „Żywa Lekcja Historii” z udziałem Sybiraków i członków przemyskiego Oddziału Związku Sybiraków. Po przywitaniu przez dyrektor Archiwum Annę Nowak przybyłych na Międzynarodowy Dzień Archiwów, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 15 w Przemyślu zaprezentowali montaż słowno-muzyczny o tematyce zesłań.

Lekcję historii rozpoczął Marian Boczar – sekretarz Zarządu Oddziału Związku Sybiraków i członek Zarządu Głównego Związku Sybiraków – nakreślając historię Związku, a później żywi świadkowie tamtych wydarzeń opowiadali o zesłaniach i o tym, co przeżyli, będąc dziećmi. Wśród nich byli: Stanisława Żak – prezes Zarządu Oddziału, Joanna Preiss – wiceprezes Zarządu Oddziału, Krystyna Zwierkowska – członek Zarządu Oddziału, Lidia Kiełczyńska – członek Zarządu Oddziału.

Całość została ubogacona wierszami, które czytali Teresa Paryna – przemyska poetka i Tadeusz Szczerbaty – aktor Teatru Fredreum w Przemyślu.

Od lewej: Anna Nowak – dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu, Stanisława Żak – prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu, Teresa Paryna – przemyska poetka

W pierwszym rzędzie od lewej: Tadeusz Szczerbaty – aktor Teatru Fredreum w Przemyślu, członkowie przemyskiego Oddziału Związku Sybiraków: Krystyna Hańczuk, Krystyna Jasz, Edward Kroczek i Andrzej Stawarz – wiceprezes Zarządu Oddziału

Uczeń Szkoły Podstawowej nr 15 w Przemyślu recytujący wiersz

Mieszkańcy miasta przybyli na Międzynarodowy Dzień Archiwów i spotkanie z Sybirakami

Autor: Marian Boczar, sekretarz Zarządu Oddziału ZS w Przemyślu

W dniach 2–6 czerwca 2018 r. po raz kolejny zorganizowałem w bieżącym roku wyjazd patriotyczno-historyczny z młodzieżą szkół średnich z Poznania na Wileńszczyznę. Było to podziękowanie szkołom za aktywną współpracę w zakresie wiedzy o losach zesłańców na Sybir i do Kazachstanu.

Zamieszkaliśmy w niewielkim hoteliku RUNMiS w pobliżu starówki, prowadzonym przez Polaków Michała i Stanisławę Runiewiczów. Tradycyjnie po przyjeździe do Wilna i zjedzeniu kolacji ruszyliśmy na spacer do Ostrej Bramy (obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej można było zobaczyć tylko z ulicy) i dalej do uroczej wieczorem wileńskiej starówki.

Pierwszego dnia zwiedziliśmy słynny cmentarz na Rossie, gdzie zapaliliśmy znicze na grobie matki Józefa Piłsudskiego i jego serca. Przewodniczka szczegółowo zapoznała nas z życiem Sybiraka i naczelnika Państwa Polskiego. Kontynuacją tej lekcji był wyjazd do miejsca urodzenia marszałka, czyli Zułowa. Stanęliśmy przy dębie, który został posadzony w miejscu, gdzie znajdowała się kołyska małego Józka, czy Ziutka, jak mówiono o nim na Wileńszczyźnie. W pobliskiej Powiewiórce zwiedziliśmy mały, drewniany kościółek, w którym ochrzczono Józefa Piłsudskiego. W pobliskim dworku zapoznaliśmy się z pamiątkami po naczelniku, które gromadzi Michał Runiewicz w zorganizowanej sali pamięci.

Los Sybiraków jest mocno związany z Wilnem. Oprócz „zwykłych śmiertelników” zesłańcami byli przecież również znani Polacy, jak chociażby Adam Mickiewicz i jego przyjaciele z towarzystw filomatów i filaretów.

Chodząc uroczymi uliczkami Wilna, uświadomiliśmy naszej młodzieży, że chodzą śladami wielkich Polaków – Adama Mickiewicza i jego przyjaciół: Odyńca, Czeczota, Domejki czy Zana, Juliusza Słowackiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Władysława Syrokomli, Stanisława Moniuszki, Joachima Lelewela, Pawła Jasienicy, Czesława Miłosza czy żyjącego obecnie w Warszawie Bernarda Ładysza. Przewodniczka doskonale potrafiła przekazać młodzieży losy tych wielkich Polaków. Nie można było nie zapoznać się z losami Jagiellonów czy założyciela Uniwersytetu w Wilnie – Stefana Batorego. Zwiedzając Uniwersytet Wileński, nie można było nie wspomnieć o pierwszym rektorze tej uczelni – Piotrze Skardze i chociażby o wykładowcach Adamie Czartoryskim czy Janie i Jędrzeju Śniadeckich.

Wracając do historii Sybiraków, odwiedziliśmy pomnik Zesłańców Sybiru w dzielnicy Nowa Wilejka. Stoją tam lokomotywa z czerwoną gwiazdą i dwa bydlęce wagony, a obok pomnik w postaci Sybiraka dźwigającego krzyż. Dla mnie to jest szczególnie traumatyczne miejsce, bo tu mnie z rodzicami załadowano do wagonu i na prawie 11 lat wywieziono na Sybir. W dalszej wędrówce po Wilnie zwiedziliśmy cmentarz Kalwaryjski, gdzie stoi krzyż poświęcony Sybirakom z lat 1939–1956. Na tym cmentarzu zapaliliśmy znicze na zbiorowej mogile żołnierzy AK wraz z ich dowódcą mjr. Mieczysławem Potockim, pseudonim „Węgielny”. Należeli oni do 2. Zgrupowania AK. W dalszej części zapoznaliśmy się z historią II Wileńskiej Brygady AK, którego dowódcą był kpt. Wiktor Korycki. Brygada ta działała w obrębie miejscowości Mejszagoła, Niemenczynek i Korwie. W tej ostatniej miejscowości jest pochowany kapelan tej brygady ks. Jan Korycki (brat dowódcy). Na jego grobie też zapaliliśmy znicze. Brygada ta brała czynny udział w akcji „Burza” – operacji „Ostra Brama”.

Oprócz przekazywania powyższej wiedzy patriotyczno-historycznej, nie mogliśmy nie spotkać się z uczniami z polskich szkół na Wileńszczyźnie. Tradycyjnie rozpoczęliśmy od spotkania z uczniami i gronem pedagogicznym Gimnazjum Jana Pawła II w Wilnie. Następnie spotkaliśmy się z młodzieżą ze szkoły średniej w Mejszagole. Po spotkaniach z młodzieżą szkół średnich pojechaliśmy do szkoły podstawowej w Rzeszy, która szczególnie spodobała się naszej młodzieży, i do małej szkoły polskiej w Korwiu, gdzie jest tylko klasa przedszkolno-pierwszoklasowa, ale te maluchy zawojowały nas swoją żywotnością.

Gościnność w odwiedzanych polskich szkołach zachwyciła naszą młodzież. Błyskawicznie znikały wszelkie bariery. Widać było serdeczność i chęć do wspólnej zabawy, rozmów i dzielenia się swoimi spostrzeżeniami. Nic ich nie dzieliło, a wiele łączyło. W drodze powrotnej większość młodych mówiła, że skorzystają z każdej okazji, by znów być w Wilnie.

Moja młodzież przed siedzibą prezydenta Litwy

Dąb w Zułowie posadzony na urodziny Józefa Piłsudskiego

Małe muzeum Józefa Piłsudskiego w okolicach Zułowa zorganizowane przez Michała Runiewicza

Pamiątkowy głaz w Zułowie

Pomnik historii zesłań z Wileńszczyzny. Miejsce, z którego również ja zostałem wywieziony

Jedno z wielu miejsc upamiętniających zesłania Polaków i Litwinów – na cmentarzu Kalwaryjskim w Wilnie krzyż poświęcony Sybirakom z lat 1940–1956

Nasza grupa po zwiedzeniu kościoła w Powiewiórce, w którym był chrzczony naczelnik państwa

Wspólne zdjęcie młodzieży polskiej z Litwy i Polski – szkoła średnia w Mejszagole (rejon wileński)

Autor: Marek Macutkiewicz, sybirak z Poznania