Obchody Dnia Sybiraka w Białymstoku

Punktualnie o godz. 12.00 w dniu 17 września 2019 r. rozległ się w Białymstoku sygnał alarmowy – zgromadzeni na cmentarzu wojskowym przy ul. 11 Listopada minutą ciszy oddali hołd ofiarom agresji Związku Sowieckiego na Polskę 17 września 1939 r. Spiker podkreślił powód zgromadzenia i przypomniał tragizm tych wydarzeń.

Prezydent miasta Tadeusz Truskolaski wraz z zastępcą i komendantem Straży Miejskiej złożyli wieniec od mieszkańców Białegostoku. Złożono również kwiaty w imieniu marszałka województwa podlaskiego, IPN, Wojewódzkiej Rady Kombatantów, oświaty. Przybyło wiele pocztów ze sztandarami wojskowymi i szkolnymi. W uroczystości licznie wzięły udział jednostki służb mundurowych i Wojska Polskiego.

Uroczystości przy pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka rozpoczęły się już o godz. 8.00 tego samego dnia złożeniem wieńca przez wojewodę podlaskiego Bohdana Paszkowskiego, w obecności przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Kombatantów oraz służb mundurowych i Wojska Polskiego. Następnie głos zabrał przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatantów Tadeusz Chwiedź. Przypomniał tragiczną 80. rocznicę napaści ZSRR na Polskę.

O godz. 12.30 pod pomnik przejechali zgromadzeni na cmentarzu wojskowym, udział w tej podniosłej uroczystości wzięli także liczni Sybiracy z miasta i okolic.

W krótkim przemówieniu prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź przypomniał wydarzenia sprzed 80 lat, podkreślił wagę i konieczność przekazywania tej tragicznej prawdy młodym pokoleniom. Odwołując się do apelu św. Jana Pawła II, że tragiczne wydarzenia września 1939 r. nie mogą być nigdy zapomniane, przytoczył słowa: „Chcąc zachować życie, musimy zachować pamięć”. Przekazał również przesłanie marszałka Józefa Piłsudskiego: „Naród, który traci pamięć o swojej historii, przestaje być narodem, staje się grupą ludzi zamieszkujących dane terytorium”.

Na zakończenie złożono kwiaty i zapalono znicze.

Modlitwa kapelanów wojskowych w obrządku ekumenicznym oraz obecność organizacji kombatanckich, młodzieży szkolnej ze sztandarami podniosły rangę tego zgromadzenia. Dla podkreślenia ważności spotkania i nadania wyjątkowo uroczystego charakteru tej uroczystości został zapalony duży znicz, a miejsce udekorowane było biało-czerwonymi sztandarami.

Dla uczczenia tragicznych wydarzeń sprzed 80 lat Muzeum Pamięci Sybiru zorganizowało rowerowy Peleton Pamięci pod hasłem: „17.09 Pamiętamy”.

O godz. 17.00 nastąpiło spotkanie uczestników rajdu przy Pałacyku Gościnnym na ul. Kilińskiego w Białymstoku. Trasa peletonu wiodła przez wyeksponowane miejsca, związane z osobami, które zapisały się w historii Białegostoku, np. z Bolesławem Augustisem, fotografem wywiezionym na Syberię oraz Ryszardem Kaczorowskim – uczestnicy peletonu przejechali obok szkoły, do której uczęszczał ostatni prezydent RP na uchodźstwie. Następnymi punktami rajdu były Muzeum Pamięci Sybiru oraz Dworzec Fabryczny PKP, skąd byli wywożeni mieszkańcy Białegostoku na Wschód.

Przed rozpoczęciem rajdu zabrał głos Tadeusz Chwiedź, prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków – wygłosił kilka słów o rocznicy. Następnie dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru Wojciech Śleszyński przedstawił cel rajdu, ważność i aktualność tragicznych wydarzeń sprzed 80 lat.

Niestety, bardzo sprawnie i wzorowo przygotowany scenariusz musiał być przerwany ze względu na silną burzę; rajd został rozwiązany na wysokości Muzeum Pamięci Sybiru przy ul. Węglowej.

Po ustaniu deszczu uczestnicy zgromadzili się przy pomniku upamiętniającym wywózki Polaków na Sybir. Prezes Tadeusz Chwiedź w swojej wypowiedzi bardzo obszernie omówił skutki paktu Ribbentrop–Mołotow z 23 sierpnia 1939 r. oraz tajny protokół z 28 września 1939 r., który podzielił Polskę na strefy wpływów agresorów. Podkreślił bardzo mocno, że 17 września był IV rozbiorem Polski.

Modlitwa wiernych odmówiona przez proboszcza parafii pw. Najświętszego Serca Jezusa ks. Witolda Skroubę wywołała wielkie wzruszenie i przywołała przeżycia z tamtych tragicznych lat.

Na zakończenie części oficjalnej przedstawiciele Szkoły Podstawowej nr 8, opiekujący się na co dzień pomnikiem, sprawili niespodziankę, wręczając obecnym laurki z życzeniami na Dzień Sybiraka.

Peleton Pamięci zakończył się spektaklem muzycznym na kanwie wspomnień Ireny Bujalskiej oraz wierszy Sybiraczki Anny Rudawcowej, w reżyserii Michała Jarmoszuka, wykładowcy białostockiej Akademii Teatralnej.

17 września br. o godz. 12.00 w Białymstoku rozległ się sygnał alarmowy upamiętniający datę 17 września 1939 r. We wszystkich szkołach zorganizowano apele pamięci, w czasie których w ciszy i skupieniu młodzież oddała cześć, szacunek i przywołała pamięć tragicznych dni wrześniowych 1939 r.

Z tak wielkim rozmachem, w sposób niezwykle uroczysty, po raz pierwszy w mieście całe społeczeństwo oddało hołd ofiarom II wojny światowej, szczególnie ofiarom sowieckiej agresji z 17 września 1939 r.

O godz. 12.00 w sali konferencyjnej Urzędu Wojewódzkiego odbyło się spotkanie zorganizowane przez IPN na temat 80. rocznicy agresji Związku Sowieckiego na Polskę i jej skutków jako IV rozbioru Polski.

Peleton Pamięci poświęcony wydarzeniom 17 września 1939 r.

Prezes Tadeusz Chwiedź przemawia przy pomniku upamiętniającym wywózki Polaków na Sybir

Przy pomniku upamiętniającym wywózki na Sybir zebrali się Sybiracy, ich rodziny, mieszkańcy Białegostoku i zaproszeni goście

Autor: Jolanta Hryniewicka, sekretarz Zarządu Oddziału ZS w Białymstoku, zdjęcia Żaneta Kisiel (Muzeum Pamięci Sybiru), Władysław Tokarski, Jerzy Bołtuć